Deprem Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Deprem Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Deprem sonrası ilk 72 saat, hayatta kalma ve güvenlik açısından kritik öneme sahiptir. Bu süre içinde doğru davranışlar sergilemek, kendinizin ve sevdiklerinizin güvenliğini sağlamak için hayati önem taşır. Bu makalede, deprem sonrası dikkat edilmesi gerekenler, güvenlik kontrolleri, temel ihtiyaçların karşılanması ve psikolojik destek konularında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

İlk Yapılması Gerekenler

Deprem sona erdiğinde, öncelikle kendinizi ve çevrenizi kontrol etmeniz gerekir. Sakin olmak ve panik yapmamak, doğru kararlar almanıza yardımcı olacaktır.

Deprem sonrası ilk yapılması gerekenler:

• Kendinizi kontrol edin: Herhangi bir yaralanmanız olup olmadığını kontrol edin. Eğer yaralandıysanız, ilk yardım uygulayın veya yardım isteyin.
• Çevrenizi kontrol edin: Etrafınızdaki kişilerin durumunu kontrol edin. Yaralı varsa, ilk yardım uygulayın veya yardım çağırın.
• Güvenli bir yere geçin: Bulunduğunuz yerin güvenli olup olmadığını kontrol edin. Güvenli değilse, açık bir alana geçin.
• Artçı sarsıntılara karşı hazırlıklı olun: Deprem sonrası artçı sarsıntılar meydana gelebilir. Bu sarsıntılar bazen ana deprem kadar güçlü olabilir. Artçı sarsıntı sırasında çök-kapan-tutun hareketini uygulayın.
• Acil durum çantanızı alın: Eğer güvenli bir şekilde ulaşabiliyorsanız, önceden hazırladığınız acil durum çantanızı alın.

Bina ve Ev Güvenliği

Deprem sonrası binanızın ve evinizin güvenliğini kontrol etmek, olası tehlikeleri önlemek için önemlidir.

Bina ve ev güvenliği için yapılması gerekenler:

• Bina hasarını kontrol edin: Binanızda çatlak, kırık, eğilme gibi hasarlar olup olmadığını kontrol edin. Eğer ciddi hasar varsa, binayı terk edin ve uzman kontrolü yapılana kadar binaya girmeyin.
• Gaz, elektrik ve su tesisatını kontrol edin: Gaz kokusu alıyorsanız, ana gaz vanasını kapatın ve binayı hemen terk edin. Elektrik tesisatında hasar varsa, ana şalteri kapatın. Su tesisatında sızıntı varsa, ana su vanasını kapatın.
• Yangın riskini kontrol edin: Yangın çıkma riski olan durumları (gaz sızıntısı, elektrik kontağı vb.) kontrol edin. Yangın varsa, hemen 112'yi arayın ve binayı tahliye edin.
• Düşebilecek eşyalara dikkat edin: Deprem sırasında yerinden oynayan ve düşebilecek eşyalara (dolap, kitaplık, avize vb.) dikkat edin.
• Cam kırıklarına dikkat edin: Kırık camlar ciddi yaralanmalara neden olabilir. Cam kırıklarını temizlerken eldiven kullanın.

Temel İhtiyaçların Karşılanması

Deprem sonrası temel ihtiyaçların karşılanması, hayatta kalma ve sağlık açısından önemlidir.

Temel ihtiyaçların karşılanması için yapılması gerekenler:

• Su: Temiz su kaynaklarını koruyun ve tasarruflu kullanın. Eğer şebeke suyu kullanılamıyorsa, acil durum çantanızdaki suyu kullanın veya güvenilir kaynaklardan su temin edin. Şüpheli suları kaynatarak veya su arıtma tabletleri kullanarak içilebilir hale getirin.
• Gıda: Bozulmayan ve hazırlaması kolay gıdaları tüketin. Acil durum çantanızdaki gıdaları tasarruflu kullanın. Eğer mümkünse, yardım dağıtım noktalarından gıda temin edin.
• Barınma: Eğer eviniz güvenli değilse, açık bir alanda çadır veya geçici barınak kurun. Afet koordinasyon merkezleri tarafından kurulan geçici barınma alanlarına başvurun.
• Hijyen: Kişisel hijyeninize dikkat edin. Ellerinizi sık sık yıkayın veya el dezenfektanı kullanın. Tuvalet ihtiyacınızı güvenli ve hijyenik bir şekilde giderin.
• Sağlık: Yaralanma durumunda ilk yardım uygulayın. Ciddi yaralanmalarda profesyonel yardım alın. Kronik hastalığınız varsa, ilaçlarınızı düzenli kullanmaya devam edin.

İletişim ve Bilgi Alma

Deprem sonrası doğru bilgilere ulaşmak ve sevdiklerinizle iletişim kurmak önemlidir.

İletişim ve bilgi alma için yapılması gerekenler:

• Acil durum numaralarını kullanın: Acil bir durumda 112'yi arayın. Gereksiz aramalar yapmaktan kaçının.
• Sevdiklerinizle iletişim kurun: Kısa mesajlar veya sosyal medya üzerinden sevdiklerinize durumunuzu bildirin. Telefon görüşmelerini kısa tutun, çünkü hatlar yoğun olabilir.
• Güvenilir bilgi kaynaklarını takip edin: AFAD, Kızılay, valilik gibi resmi kurumların açıklamalarını takip edin. Sosyal medyadaki asılsız haberlere inanmayın ve panik yaratacak bilgileri paylaşmayın.
• Radyo dinleyin: Pilli radyo, elektrik kesintisi durumunda bile çalışabilir ve size güncel bilgiler sağlayabilir.

Yardım ve Dayanışma

Deprem sonrası yardımlaşma ve dayanışma, toplumun afet sonrası toparlanmasında önemli rol oynar.

Yardım ve dayanışma için yapılması gerekenler:

• Çevrenizdekilere yardım edin: İmkanlarınız dahilinde çevrenizdekilere yardım edin. Özellikle yaşlılar, engelliler, çocuklar ve hamileler gibi hassas grupların ihtiyaçlarına öncelik verin.
• Arama kurtarma çalışmalarına engel olmayın: Profesyonel arama kurtarma ekiplerinin çalışmalarına engel olmayın. Eğer eğitiminiz yoksa, arama kurtarma çalışmalarına katılmayın.
• Yardım dağıtımına katkıda bulunun: Eğer imkanınız varsa, yardım dağıtımına katkıda bulunun. Ancak, koordinasyonsuz yardım dağıtımı karmaşaya neden olabilir. Resmi kurumların yönlendirmelerine uyun.
• Kan bağışı yapın: Eğer sağlığınız uygunsa, kan bağışı yapın. Deprem sonrası kan ihtiyacı artabilir.

Psikolojik Destek

Deprem gibi travmatik olaylar sonrası psikolojik destek almak, ruhsal sağlığınızı korumak için önemlidir.

Psikolojik destek için yapılması gerekenler:

• Duygularınızı ifade edin: Korku, üzüntü, öfke gibi duygularınızı bastırmayın. Bu duyguları yaşamak ve ifade etmek normaldir.
• Sevdiklerinizle konuşun: Duygularınızı ve deneyimlerinizi sevdiklerinizle paylaşın. Konuşmak, duygusal yükünüzü hafifletebilir.
• Rutinlerinizi sürdürmeye çalışın: Mümkün olduğunca normal rutinlerinizi sürdürmeye çalışın. Bu, normalleşme sürecine katkıda bulunur.
• Çocuklara özel ilgi gösterin: Çocuklar, travmatik olaylara farklı tepkiler verebilirler. Onları dinleyin, sorularını cevaplayın ve güvende olduklarını hissettirin.
• Profesyonel yardım alın: Eğer yoğun stres, uyku bozuklukları, sürekli kaygı gibi belirtiler yaşıyorsanız, profesyonel yardım alın. AFAD ve Kızılay gibi kurumlar, deprem sonrası psikolojik destek hizmetleri sunmaktadır.

Uzun Vadeli Toparlanma

Deprem sonrası uzun vadeli toparlanma süreci, sabır ve planlama gerektirir.

Uzun vadeli toparlanma için yapılması gerekenler:

• Hasar tespiti yaptırın: Evinizin ve eşyalarınızın hasar durumunu tespit ettirin. Resmi hasar tespit raporlarını saklayın.
• Sigorta işlemlerini başlatın: Eğer deprem sigortanız (DASK) varsa, hasar bildiriminde bulunun ve gerekli belgeleri hazırlayın.
• Devlet desteklerini takip edin: Deprem sonrası devlet tarafından sağlanan destekleri (kira yardımı, eşya yardımı, kredi destekleri vb.) takip edin ve başvurun.
• Yeniden yapılanma sürecine katılın: Yaşadığınız bölgenin yeniden yapılanma sürecine katılın ve görüşlerinizi bildirin.
• Depreme hazırlık bilincini sürdürün: Yaşadığınız deneyimden dersler çıkarın ve gelecekteki olası depremlere karşı hazırlıklı olun.

Sonuç

Deprem sonrası dikkat edilmesi gerekenler, hayatta kalma ve güvenlik açısından kritik öneme sahiptir. İlk yapılması gerekenler, bina ve ev güvenliği, temel ihtiyaçların karşılanması, iletişim ve bilgi alma, yardım ve dayanışma, psikolojik destek ve uzun vadeli toparlanma konularında doğru adımlar atmak, depremin olumsuz etkilerini en aza indirmenize yardımcı olacaktır.

Unutmayın, deprem sonrası toparlanma süreci zaman alabilir. Sabırlı olun, yardım isteyin ve dayanışma içinde olun. Birlikte daha güçlüyüz.